Według badania CapGemini z 2019 roku aż 41% kosztów łańcucha dostaw pochłania dostawa ostatniej mili. Tymczasem sektor dostaw od drzwi do drzwi rośnie w siłę i na popularności. Przy takim tempie rozwoju branży dostawczej warto przyjrzeć się problemowi ostatniej mili i znaleźć rozwiązania, które pozwolą na znaczną redukcję kosztów ostatniego etapu transportu.

Ostatnia mila — co to jest?

Dostawa ostatniej mili to końcowy etap w łańcuchu dostaw. Nie dajcie się jednak zwieść, że jest do dokładnie jedna mila — szczególnie, że w systemie metrycznym mila niewiele nam mówi. Problem ostatniej mili może w rzeczywistości dotyczyć nawet i kilkudziesięciu mil lub kilometrów, a nazwa jest jedynie zwyczajowa. Problem ostatniej mili dotyczy finalnego odcinka trasy od momentu gdy produkt opuszcza magazyn po dotarcie do klienta końcowego. 

Może wydawać się to zaskakujące, ale koszt przewozu produktu, który czasem wytwarzany i transportowany jest z zupełnie innego kraju, a nawet kontynentu, jest najdroższy właśnie na ostatnim odcinku trasy. Związane jest to z zagadnieniem matematycznym i programistycznym nazwanym problemem komiwojażera. Niemniej w tym artykule zastanowimy się, jak realnie wpłynąć na rozwiązanie problemu ostatniej mili i zmniejszenie kosztów floty w tym zakresie, a nie na samej teorii.

Dlaczego ostatnia mila jest najdroższym odcinkiem trasy?

Wyobraź sobie firmę rozwożącą diety pudełkowe z własną flotą pojazdów. Trasa każdego pojazdu codziennie ulega zmianie — dochodzą nowi klienci, inni czasowo zawieszają dietę, a pozostali z niej rezygnują. Adresy dostaw przypadające na jeden pojazd, liczone są w dziesiątkach, a nawet setkach. Przy tak dynamicznie zmieniających się punktach dostaw wystarczy dołożyć drogi jednokierunkowe, zmiany w organizacji ruchu, brak miejsc parkingowych i korki. 

Te wszystkie elementy wpływają na wydłużenie czasu niezbędnego do realizacji dostawy i generuje koszty w postaci paliwa, wynagrodzenia i zużycia części. Jakby na to nie patrzeć, wielki kontener produktów płynący z Chin do Europy ma dużo bardziej przewidywalną trasę, a jednocześnie przewozi ogromne ilości dóbr. Tym samym większe i mniej skomplikowane trasy dostaw rzeczywiście są dużo tańsze od ostatniej mili. Zajmijmy się zatem zmniejszeniem kosztów łańcucha dostaw.

Jakie branże powinny zwrócić szczególną uwagę na koszt ostatniej mili?

Problem ostatniej mili dotyka wszystkich branż, które zajmują się bezpośrednią dostawą do klienta końcowego, m.in.:

  • firmy kurierskie zajmujący się przede wszystkim przewozem dóbr zamawianych online (DPD, UPS),
  • kurierzy zajmujący się dowozem dóbr na żądanie (UberEats, Pyszne.pl),
  • kurierzy działający lokalnie (Goniec, FalconX),
  • firmy oferujące własną dostawę (restauracje, diety pudełkowe, odzież, meble, kwiaciarnie, sklepy spożywcze itd.).

Jest to problem, który dotyka zarówno firmy mające bardzo dużą flotę pojazdów, jak i mniejsze biznesy dysponujące zaledwie kilkoma pojazdami. Koszty ostatniej mili są wysokie dla wszystkich po równo.

Niemniej nie tylko firmy realizujące dostawy powinny zwrócić uwagę na ostatnią milę. Problem ten pośrednio dotyczy branż, które zajmują się podróżowaniem w terenach miejskich — w samych miastach lub pomiędzy nimi. Optymalne ułożenie tras mobilnych handlowców lub serwisantów, których grafik codziennie ulega zmianom, może pomóc w zmniejszeniu kosztów floty.

Zmniejszenie kosztów łańcucha dostaw w jej ostatnim etapie

Z badania Capgemini wynika również, że dostawcy odzyskują jedynie 80% z całości kosztów łańcucha dostaw, tymczasem aż 99% klientów nie chce brać na siebie całości kosztów dostawy. Wynikałoby z tego, że firmy dostawcze i logistyczne zawsze będą stratne na przejazdach… jednak nie musi tak być. Zmniejszenie kosztów łańcucha dostaw jest możliwe dzięki systemom do optymalizacji tras. Matematyczne algorytmy wykorzystane w takim oprogramowaniu pozwalają na skuteczniejsze wyznaczanie tras i redukcję kosztów ponoszonych na dostawę i samą flotę. 

Do wyzwań ostatniej mili, z którymi radzą sobie systemy do optymalizacji tras, są:

  • dostawy w przedziale czasowym — oprogramowanie potrafi dobrać trasę, aby zrealizować dostawę w odpowiedniej godzinie i bez nadrabiania drogi,
  • ładowność pojazdów i ich typ — koszty wzrastają, gdy należy czekać na samochód o odpowiedniej ładowności lub funkcji (np. mroźnia), dlatego optymalizator tras dobiera trasy do typów pojazdów już na etapie planowania,
  • komunikacja i rozwiązywanie problemów na trasie — w trakcie przejazdów często dochodzi do niespodziewanych sytuacji — samochód ulega awarii lub dochodzi do stłuczki — program optymalizujący trasy pozwala na monitoring pojazdów w czasie rzeczywistym oraz szybkie zgłaszanie problemów,
  • zmniejszenie kosztów łańcucha dostaw — planery tras zostały stworzone po to, aby redukować koszty przejazdów. Trasy układane automatycznie są optymalne i tym samym tańsze. W trakcie przejazdów zużywane jest mniej paliwa, wykonuje się krótsze trasy, dzięki czemu opony i części samochodowe są mniej zużywane, a jednocześnie kierowca może wykonać więcej zleceń w tym samym czasie. 

Zmniejszenie kosztów łańcucha dostaw na etapie ostatniej mili jest jak najbardziej możliwe. Klienci nie zmienią zdania co do braku chęci opłacania dostaw, jednak przewoźnicy mogą obniżać ich koszty. Bez drastycznych cięć i bez dokładania funduszy do budżetu na zarządzanie flotą. 

Systemy do optymalizacji tras, takie jak Routimo, pozwalają nie tylko redukować koszty, ale nawet pozwalać na realizację większej liczby zadań, dzięki lepszemu planowaniu tras. Nasi klienci cieszą się nie tylko oszczędnościami, ale również dodatkowym zyskiem. Chcesz dowiedzieć się więcej o możliwościach Routimo? Zamów bezpłatny i niezobowiązujący test oprogramowania: routimo.com/#kontakt